SEDİMANTER KAYAÇLAR

SEDİMANTER KAYAÇLAR:

Yeryüzündeki her tür kayacın (magmatik, metamorfik veya daha önceden oluşmuş sedimanter kayacın) aşınıp, ayrışması sonucu oluşan kırıntı, kolloid veya eriyik özelliğindeki maddelerin belirli taşıyıcılarla (su, rüzgar, buzul veya yerçekimi kuvveti) uygun ortamlara taşınması ve bu ortamlarda birikerek, buradaki fiziko-kimyasal olaylar sonucu yeniden şekillenmesi ile oluşan kayaçlara “Sedimanter kayaçlar”denir.

Aşınma sonucu oluşan sedimanlar, taşıyıcılar olarak adlandırılan su, rüzgar ve buzullar tarafından okyanus, deniz, göl vb. çökelme ortamlarına gelirler

SEDİMANTER KAYAÇLAR: Yeryüzündeki her tür kayacın (magmatik, metamorfik veya daha önceden oluşmuş sedimanter kayacın) aşınıp, ayrışması sonucu oluşan kırıntı, kolloid veya eriyik özelliğindeki maddelerin belirli taşıyıcılarla (su, rüzgar, buzul veya yerçekimi kuvveti) uygun ortamlara taşınması ve bu ortamlarda birikerek, buradaki fiziko-kimyasal olaylar sonucu yeniden şekillenmesi ile oluşan kayaçlara “Sedimanter kayaçlar”denir.

Aşınma sonucu oluşan sedimanlar, taşıyıcılar olarak adlandırılan su, rüzgar ve buzullar tarafından okyanus, deniz, göl vb. çökelme ortamlarına gelirler

Çökel Kayaların Tanıtman Özellikleri

1. Tabakalanma
2. Tabaka içi ve tabaka yüzeyinde sedimanter yapılar
3. Fosiller
4. Kırıntılar
5. Çökel kökenli mineraller

1. Tabaka: Altındaki ve üstündeki birimlerden renk, sertlik, tane boyu vb. özellikleriyle gözle rahatça ayırt edilebilen en küçük litostratigrafi birimine denir.
MAGMATİK KAYAÇLAR: Magmadan soğuma, katılaşma yoluyla oluşurlar. Bunlar yer kabuğunun farklı derinliklerinde yerleşirler veya yeryüzünde volkanlar şeklinde gözlenirler. Bu nedenle farklı özellikler sergilerler. Bunlar oluşum yarlarina göre üç farklı isim altında tanınırlar. 1) Plütonik kayalar (Derinlik kayaları) 2) Pegmatitik ve Sub volkanik kayalar (Yarı derinlik kayaları) 3) Volkanik kayalar (Yüzey kayaları)

METAMORFİK KAYAÇLAR: Doğada varolan kayaçların oluştukları sıcaklık ve basınç koşullarından farklı ısı ve basınç koşullarının etkisi altında kalmaları sonucu katı durumlarını koruyarak uğramış oldukları yapısal, dokusal ve bileşimsel değişikliğe “Metamorfizma” bu değişiklikle oluşmuş olan yeni kayaca da “Metamorfik Kayaç” denilir.
Bu üç kayaç grubu doğada sürekli bir döngü içerisindedir(Şekil.2). Bu döngüye kaya döngüsü denir.
Magma: Yerkabuğu içerisindeki erimiş silikat bileşiklerinden oluşur. Magmanın kristallenmesi ve/veya soğuyup katılaşmasıyla magmatik kayalar oluşur. Bunlar yerkabuğunun derinlerinde plütonik, yüzeyde ise volkanik kayaları oluşturur.
Yüzeylenip mostra veren mevcut kayalar ayrışır,aşınır ve taşınarak uygun alanlarda biriktirilir. Daha sonra taşlaşarak çökel kayalar oluşur.
Bu kayalar belirli P/T koşullarında yapı, doku ve mineralojik değişimlere uğrayarak metamorfik kayaları meydana getirir.

Aşırı derinlere gömülen kayalar yüksek P/T koşullarında kısmi ergimeye uğrayarak yeniden Magma’ yı oluşturur