AUTOCAD Temel Konular

[yusufcelebi]

GİRİŞ
AutoCad çizim alanında ölçüler , eğer program metrik sistemde başlatılmışsa (mm) olarak anlaşılmalıdır. Bunun dışında , çizim alanınızın herhangi bir alt veya üst sınırı yoktur.*(E-/+99) Yani 1 mikrometrelik bir uzunluğu çizebileceğimiz gibi 3000 kilometrelik bir çizgiyi de aynı çizim sahasında belirtebiliriz. Çizeceğiniz her ölçüyü (mm) cinsinden tanımlamalısınız. Örneğin , bir duvar çizdiğimizi farz edelim ; Bu duvarın üstten görünüşünü çiziğimizi düşünürsek , uzunluğu 7 metre , genişliği de 20 cm olan bu duvarın , uzun kenar çizgisini tanımlarken bu ölçüyü "7000" olarak , genişlik çizgisini tanımlarken de bu ölçüyü "200" olarak vermeliyiz.
Bu uzunluğu 7000 yerine metre cinsinden 7 şeklinde verirsek hata mı yapmış oluruz?Aslında hayır ama , hem ölçülendirirken bu uzunluk 7 gözükecektir , hem 20 cm lik uzunluğu 0.2 şeklinde çevirim yaparak vermeliyiz , hem de plot çıktısı alırken vereceğimiz ölçeğe bu değişikliğimizi de dahil etmeliyiz.İşin en başından belirleyerek bütün değerleri miro metre cinsi de dahil olmak üzere istediğiniz şekilde verebilirsiniz aslında ama ben kullanım kolaylığı açısından ve AutoCAD in metrik sistemde anladığı açıdan ölçülerinizi mm cinsinden vermenizi öneririm.

Ö[/SIZE] lçüleri bu şekilde doğru olarak tanımlayarak işe başlarsak daha sonradan ölçekli olarak çizdiğimiz her nesne diğerlerinin yanında orantılı olarak yerini alacaktır. Sadece uzunluk ölçülerinde değil , kullanacağımız her ölçüde , tanımlayacağımız sayıyı (mm) olarak vermeliyiz.
Şimdi çizim anlatmaya başlamadan önce bize çizim başlangıç noktası belirlemede , bir nesneyi taşımada , kopyalamada , döndürmede ya da bir başka cisme birleştirmede , işimize yarayacak olan iki özelliği tanıyalım.
1-OSNAP : Bu özellik , çizim pencerenizin en alt kısmında yer alır. Ya üzeri çift tıklatılarak ya da klavyeden F3 tuşuna basılarak , aktif ya da pasif hale getirilir . Aktif hale ilk getirdiğinizde karşınıza çıkan listeden , nesneler üzerine işaretçinizle yaklaştığınızda nesnenin hangi referans noktalarını yakalaması istendiğini belirtebilirsiniz. Örneğin ; midpoint , endpoint , center gibi. Bu listeden referans noktalarınızı seçtikten sonra "ok" tuşuna basılır ve osnap birdaha aktif hale getirilirken hep bu ilk seçtiğiniz özelliklerle devreye girer. Bu nokta özelliklerini ise daha sonra anlatacağım menulerden değiştirebilirsiniz. Şimdi osnap ın kullanılışını bir örnekle açıklayacağım. Örneğin bir çizgiyi orta noktasından bir başka çizgiyle birleştirmek istiyorum. Başka bir deyişle , bir çizgiyi başlangıç noktasından yakalayarak , bir başka çizginin orta noktasına taşımak istiyorum. Bu çizgilerden biri dikey ve 600 mm , diğeri ise yatay ve 5000 mm.

İlk başta çizgilerin konumunu bu şekildedir. Şimdi üstteki çizgiyi alt endpoint inden yakalayıp alttaki çizginin midpointına taşıyacağız. Not: midpoint ;kare , endpoint ise üçgen seklinde görüntülenir ve sarı renklidir.

Yukarıda görüldüğü gibi seçilmiş olan üstteki çizgi kesikli olarak belirlendi ve endpointi işaretçiniz tarafından yakalandı. Not : Taşıma kopyalama vb. işlemler ileride anlatılacak , buradaki amaç osnap faktörünün anlaşılması.

Daha sonra işaretçimiz alttaki çizginin de orta noktasını yakaladı , artık enter tuşuna basarak işlemi tamamlayabiliriz. Not : Enter tuşu yerine space bar ya da farenizin sağ tuşunu kullanabilirsiniz. Bu size çizimlerinizde hız sağlayacaktır.

2-ORTHO : Bu özellik , osnap özelliğinin hemen solunda yer alır ve yine ya üzeri çift tıklatılarak ya da klavyeden F8 tuşuna basılarak aktif ya da pasif hale getirilir. Ortho aktif iken çizim alanındaki tüm hareketler yatay ya da düşey koordinatlarda yapılabilir (0 , 90 , 180 , 270 ) derece şeklinde . Ancak referans noktaları belirlenerek ortho açıkken de yukarıda belirtilen dereceler dışında taşıma vb. yapılabilir.

Bu iki özelliğin dışında , bir de konuları uygulayarak devam edebilmeniz için , "zoom" özelliğinden , bu aşamada bahsetmem gerekiyor.İleride deteylı anlatılacak bu bölümde şu an en temel iki özelliği hemen anlatayım. Aşagıda anlatılacak çizimlerden birini yaptınız ve çiziminiz ekranda gözükmüyor , ya da belli bir parçası gözüküyor. Bu durumda , ya çizim alanı boyutlarınız , çizdiğiniz nesneye göre çok büyük veya çok küçüktür , ya da nesnin çizdiğiniz koordinatları o an görüntülenen alanın dışındadır.. Bu durumda komut satırına arka arkaya "z" enter "e" enter komutlarını giriniz. Bu durumda çiziminizi ekrana yaymış olursunuz. Bir başka deyişle , çizim alanı boyutlarınızı çizdiğiniz nesneye göre ayarlamış olursunuz. Bir diğer özellik ise , komut satırına "z" yazıp artarda iki sefer enter a basmanızdır. Ekranda belirecek +-Büyüteç ile sol fare tuşu basılı olarak , çizim alnını küçültüp büyütebilirsiniz. Bu komuttan da çıkmak için şimdilik ESC tuşuna basın , yeri gelince alt özellikleri ile birlikte "zoom" konusu detaylı olarak anlatılacaktır.
Şimdi derse çizim konularından çizgi çizmeyi öğrenerek devam edebiliriz.
ÇİZİM


ÇİZGİ ÇİZME ( Line )
AutoCAD de çizgi çizmenin birinci yolu şudur
- Ölçüsüz çizim ,
Bu çizim şeklinde önce programa çizim komutumuzu veririz. Bunun iki yolu vardır ;
1- Programın ikon menusundan çizim komut ikonunu kullanmak (bunu hız açısından tavsiye etmem)
2- Programın komut satırına l yazıp enter a basmak (enter=spacebar=fare sol tuş) Program size "LINE From point : " sorusunu yöneltir ve bekler , siz çizim alanı üzerinde farenizin sol tuşu ile bir nokta belirlersiniz. Bu noktayı belirlediğiniz andan itibaren program size "To point : " sorusunu sorar. (ortho açıkken sadece yatay ve dikey çizgiler çizebilirsiniz , referans noktaları hariç.) Bu şekilde artarda çizgileri çizersiniz. Çizgi çizme işleminin bittiğini ise programa enter tuşuna basarak bildirirsiniz. Bu andan itibaren çizgi çizme işlemine son verilir ve program sizden yeni komutlar bekler. "Herhangi bir anda "C" yazar ve entera basarsanız , program çizgi grubunu ilk başladığınız noktaya kapatır."
- Ölçülü çizim ,
Yine programa line "l" komutunu verdikten sonra "LINE From point : " sorusuna eğer çizginizin başlayacağı noktanın koordinatlarını biliyorsanız , bu koordinatları verirsiniz ("LINE From point : 50,50) gibi "burada x=50 ve y=50 noktasından çizim başlayacak demektir. To point :100,50 şeklinde değer vererek programa 50,50 noktasından 100,50 noktasına ve doğal olarak 50 mm uzunluğunda yatayla 0 derece açı yapan bir çizgi çizdirmiş olduk.
Şimdi 0,0 noktasından başlayarak 500 mm x 500 mm =250000 mm2 lik bir kare çizelim.
Command : l enter
LINE From point :0,0 enter
To point :500,0 enter
To point :500,500 enter
To point :0,500 enter
To point :0,0 enter
To point : enter
Command :
- Referans noktaları arası çizim ,
Eğer referans noktaları belli iki nokta arasında çizgi çizmek istiyorsanız line komutunu müteakip önce birinci sonra da ikinci ve varsa diğer referans noktalarını farenizle sol tıklayarak gerçekleştirebilirsiniz , bu işlem sırasında ortho fonksiyonunun açık olması bir sorun çıkarmaz. Çizgi çizme işleminiz bittiğinde yine komuttan çıkmak için enter tuşuna basmalısınız. Öneri : Bu anda enter yerine farenizin sağ tuşunu kullanmanız size hız kazandıracaktır.
- Ana yönlerde belirlenen uzunlukta çizim ,
Bu çizim için ortho fonksiyonu açık iken line komutunu müteakip çizginin başlayacağı noktayı belirlemek için çizim ekranında sol tıklayarak hangi ana yönde istiyorsanız "ana yönler (0 , 90 , 180 , 270 ) " işaretçinizi o yönde bir miktar ilerletip To point : satırına çizeceğiniz çizginin uzunluğunu yazmalısınız. Daha sonra enter a basarak çizim işlemini gerçekleştirebilirsiniz. Çizgi çizme işlemi bitince yine boş olarak entere basarak komuttan çıkılır. Bu şekil yapılan çizimlerde ortho fonksiyonu kapalı ise çizginiz yatayla veya dikeyle açı yapabileceği için çizginiz belirttiğiniz ölçülerde olmasına karşın açılı olacağından x,y koordinatlarına iz düşümlerinde uzunlukları sizin çizmeyi istediğiniz ölçüde olmayacaktır.
- Açı belirterek çizim ,
Çizim komutunu verdikten sonra , başlangıç noktasını belirttikten sonra "@" işaretinin arkasına çizginin uzunluğunu ve < işaretini müteakip yatayla yapacağı açı değerini derece cinsinden vererek gerçekleştirebilirsiniz.
Örnek olarak yatayla 60 derece açı yapan 500 mm uzunluğunda bir çizgi çizelim.
Command : l
Line From point : 0,0
To point :@500<60
Command :
Bu çizimde "@" işareti , programın , o an seçmiş olduğunuz noktayı 0,0 noktası olarak kabul etmesini sağlar. İleride bu işareti dörtgen çiziminde de kullanacağız.

DÖRTGEN ÇİZME ( Rectangle )
Bu komut da ikon olarak verilebileceği gibi komut satırına "rec" yazılarak da verilebilir. Bu komutu verdiğinizde karşınıza şu soru çıkar ; Chamfer/Elevation/Fillet/Thickness/Width/< First corner >: Aslında program burada sizden dörtgenin ilk köşesinin koordinatlarını sormaktadır. Burada ya klavyeden koordinatları x , y şeklinde (ör:50,50) verebilir ya da doğrudan işaretçinizle belirtebilirsiniz. Ancak örneğin bu aşamada "w" yazarak enter a basarsanız karşınıza su soru çıkar ;
Width for rectangles<0.0000>: Burada program size dörtgen çizimlerinde varsayılan kenar çizgi kalınlığının "0" olduğunu bildiriyor ve yeni bir değer atamanız için soruyor. Eğer burada bir değer girerseniz bundan sonra siz bu değeri tekrar değiştirinceye kadar dörtgen çizimlerinizde bu değer varsayılan olarak kullanılacaktır. Değeri girdikten sonra size tekrar dörtgenin ilk köşesinin koordinatları sorulur. Bu aşamada açıklayacağım bir diğer özellik de ; Chamfer/Elevation/Fillet/Thickness/Width/< First corner >: f değeri girerseniz karşınıza , Fillet radius for rectangles : ifadesi çıkar bu değer dörtgeninizin kenar radius değerini sormaktadır bu değer de varsayılan olarak "0" dır. Şimdi , çizgi çizim konusunda çizdiğimiz kareyi , bir de Rectengle komutu ile çizelim ;
Command : rec enter
Chamfer/Elevation/Fillet/Thickness/Width/< First corner >: 0,0 enter
Other corner : 500,500 enter
Command :




Burada diğer köşenin koordinatını 500,500 verdikten sonra dörtgen tamamlandığı için program komuttan kendiliğinden çıkar ve sizden yeni komutlar bekler.

Çizim ve Çember..


Şimdi aynı çizimi kenar radiuslarını 50 mm olarak çizdirelim ;
Command : rec
enter Chamfer/Elevation/Fillet/Thickness/Width/< First corner >: f enter
Fillet radius for rectangles : 50 enter
Chamfer/Elevation/Fillet/Thickness/Width/< First corner > : 0,0 enter
Other corner : 500,500 enter
Command :

"Önemli uyarı : AutoCAD ile çalışırken koordinatlar arası "," , sayıların ondalık değerlerini belirtirken ise "." kullanmalısınız " Ör: (x,y)=55.5,63.2 burada x=55.5 ve y=63.2
Not : Eğer komut satırında program sizden komut bekliyor iken enter tuşuna basarsanız en son kullanmış olduğunuz komutu seçmiş olursunuz. (Hızlı çizim yapma açısından bir bilgi)

Eğer dörtgen çiziminde ilk köşeyi , nesneyi sonradan taşımak ya da kopyalamak amaçlı çizdiğiniz için , rastgele bir nokta seçtiyseniz Other corner : satırında x ve y değerlerini @x,y şeklinde belirtirseniz belirttiğiniz ilk noktadan itibaren x,y boyutlarında bir dörtgen elde edebilirsiniz. Örnek verecek olusak ;

Command : rec
Chamfer/Elevation/Fillet/Thickness/Width/< First corner >: ---->bu
koordinatları işaretçinizle
rastgele seçtininiz ve
bilmiyorsunuz.
Other corner : @500,500
Command :

"@" işareti ile program ilk noktayı 0,0 kabul eder ve belirttiğiniz noktadan , 500x500 (mm) boyutunda dörtgeninizi çizmiş olursunuz.

ÇEMBER ÇİZME (Circle)

Bu komut da ikon olarak verilebileceği gibi komut satırına "c" yazılarak da verilebilir. Bu komut verildiğinde karşınıza şu soru çıkar ;
CIRCLE 3P/2P/TTR/< Center point > :
Bu satırda size çizeceğiniz çemberin merkez noktasının koordinatları sorulmakta. Bu değeri yine ya herhangi bir raferans noktası olarak işaretçinizle seçebilir , daha sonra taşımak ya da kopyalamak üzere rastgele bir nokta seçebilir ya da komut satırından x,y şeklinde verebilirsiniz. Daha sonra karşınıza şu satır çıkar ;
CIRCLE 3P/2P/TTR/< Center point > : Diameter/< Radius >< bir değer > :
Burada önünüze gelen sayı değeri , son çemberinizi çizerken vermiş olduğunuz değerdir ve bu değer varsayılan olarak radius (yarıçap) değeridir. Eğer değer vermeden enter a basarsanız çemberinizin yarıçapı o değer olarak belirlenir ya da yeni bir değer girebilirsiniz. Bu satırda değer yerine "d" yazarsanız bu sefer değeri diameter(çap) olarak verebilirsiniz ve tabi bu değer için de karşınıza varsayılan bir sayı değeri çıkacaktır "bu da doğal olarak radiusta belirtilen değerin iki katı olacaktır."

Not :2p , 3p , ttr(tangent-tangent-radius) özellikleri , belirtilen 2 ya da 3 nokta arasında veya ttr belirterek "çemberin belirtilen iki çizgiye teğet ve girilen yarıçapta" olmasını sağlayan özelliklerdir.

[gulayse]

size katılıyorum, zaten autocadde ölçekli çıktı almak istedigimizde de bu sorunla karşılasabiliriz. o yüzden birimleri genelde mm cinsinden alinirsa çıktı almada sorun çıkmayacaktır...