Jeodezi ve Fotogrametri Mühendisliği (Harita Mühendisliği)(Geomatik Mühendisliği)

Harita mühendisliği, yeryüzünün tamamının veya bir parçasının çeşitli tekniklerle (uydulardan konum belirleme, uydu görüntüleri vb.) metrik anlamda ölçülmesi ve elde edilen mekansal verilerin bilgisayar ortamında değerlendirilerek harita ve planlar şeklinde ifade ve tasvir edilmesi; ayrıca konuma bağlı her türlü ölçüm, hesaplama, analiz ve görselleştirme çalışmaları ile ilgilenen mühendislik dalıdır. Harita Mühendisliği, teknolojik gelişmelere açık, çağdaş teknolojiyi en iyi uygulayan mühendislik dallarından biridir. Harita ve Kadastro Mühendisliği, Jeodezi ve Fotogrametri Mühendisliği ve Geomatik Mühendisliği, bu meslek alanını tanımlamada kullanılan diğer isimlerdir.

Özetle, harita mühendisliğinin başlıca amacı; yaşadığımız yeryüzünü daha iyi anlamak, planlamak, düzenlemek, izlemek ve yönetmek için modern teknolojiye dayalı çeşitli mekansal tekniklerin geliştirilmesi ve kullanımı, mühendislik projelerine ve topluma yönelik çeşitli haritaların ve planların üretimidir.

Ana bilim dalları

-Jeodezi

Jeodezi anabilim dalı, yerin şekil, büyüklük ve gravite alanlarının zamana bağlı olarak değişimlerini inceleyerek bunları üç boyutlu bir koordinat sisteminde tanımlamaya yönelik bilimsel çalışmalar yürütür.

Yerin çekim alanlarının ve şeklinin belirlenmesinin yanı sıra yerkabuğundaki değişimler incelenerek jeodinamik amaçlı çalışmalarda kullanılacak veriler üretilir.

Yeryüzünün tamamının ya da bir bölümünün bir sistemde belirlenerek farklı amaçlar için verilerin toplandığı Jeodezi anabilim dalında çalışma konularını,

Ölçme sistemleri ve donanımları,
Teorik hesap ve uygulamalar
biçiminde sınıflandırabiliriz.

- Fotogrametri

Fotogrametri eski yunancadaki Photos+Grama+Metron (Işık+çizim+ölçme) kelimelerinden oluşan ve ışık ile çizerek ölçme anlamına gelen bir kelimedir.

Fotogrametri anabilim dalında hava fotogrametrisi ve yersel fotogrametri uygulamaları yapılmakta ve eğitimleri verilmemektedir. Fotogrametri anabilim dalı'nın araştırma ve eğitim konularından bazıları şunlardır:

* Fotogrametri
* Uzaktan algılama
* Coğrafi Bilgi Sistemleri (CBS)
* Mekansal veritabanları
* Coğrafi Veri Altyapıları
* Taşınabilir cihazlarla CBS (mobil CBS)
* Konuma dayalı hizmetler (Location based services)
* Görüntü işleme
* Lazer tarayıcılar (yersel ve havadan)
* Hava kameraları (klasik ve dijital)

-Ölçme tekniği

Uygarlık ilerledikçe ve insanlar arasındaki ilişkiler arttıkça, mülkiyet kavramının önemi anlaşılmış ve insanlar sahip oldukları arazileri ölçme gereksinimi duymuşlardır. Ülkemizde önceleri kadastro haritaların oluşturulmasında önemli bir rol oynayan ölçme tekniği, günümüzde tüm meslek disiplinlerinin gereksinimi olan bir dal haline gelmiştir.

Teknolojideki değişime paralel olarak sürekli gelişen uydu bazlı konum belirleme sistemleri (GPS) ve uygulamaları, yatay ve düşey jeodezik kontrol ağları tesisi, mühendislik yapılarının deformasyon ve deplasman ölçmeleri, yerkabuğu hareketlerinin izlenmesi, hidrografik ölçmeler, karayolu, demiryolu, köprü, baraj, tünel projeleri ve uygulamaları, v.b. Ölçme Tekniği Anabilim Dalının çalışma alanlarıdır.

-Kartografya

Kartografya anabilim dalı, coğrafi/mekansal verilerin/bilgilerin modellenmesi, işlenmesi, analizi, sunumu, görselleştirilmesi, yönetimi ve harita tasarımı, üretimi ve çoğaltımı üzerine araştırma ve eğitim-öğretim faaliyetlerinde bulunmaktadır.

Kartografya'nın başlıca çalışma konuları;

* Topografik ve tematik kartografya
* Harita tasarımı ve üretimi
* Coğrafi Bilgi Sistemleri (CBS)
* Mekansal Bilişim (jeoenformatik)
* Mekansal veri tabanları
* Genelleştirme ve çok ölçekli mekansal gösterim
* Coğrafi görselleştirme ve sanal gerçeklik
* Web CBS ve kartografya
* Mobil CBS ve kartografya
* Konum temelli servisler
* Mekansal veri/bilgi modelleme, işleme ve analiz teknikleri
* Sayısal arazi ve yükseklik modelleri
* Harita projeksiyonları
* Mekansal Veri Altyapısı

-Kamu ölçmeleri (arazi yönetimi)

Kamu ölçmeleri anabilim dalı; ülke toprak politikası temelinde iyelik hakları, çevresel değerler ve toprak kullanım verilerine göre arazi yönetimi, kadastro, kentsel ve kırsal toprak düzenlemesi, taşınmaz değerlemesi ve finansmanı, kamulaştırma; kısacası mülkiyet haklarının düzenlenmesi ve biçimlendirilmesi konuları ile ilgilenmektedir.


---Harita Mühendislerinin Çalışma Alanları

Mezunlar, mesleki faaliyetlere altlık oluşturacak yatay ve düşey kontrol ağlarının oluşturulması, yeryüzü hareketlerinin izlenmesi ve mühendislik yapılarının kontrolü için deformasyon ölçmeleri ve değerlendirilmesi, karayolu, demiryolu, köprü, baraj, metro, tünel projeleri ve araziye uygulanması, uydulardan yararlanarak konum belirleme ve araç takip sistemleri, hava fotoğrafları ve uydu görüntüleri yardımıyla veri toplama ve işleme, yersel fotoğraflarla restorasyon faaliyetlerine altlık oluşturacak planların çizimi, çeşitli çalışmalara altlık oluşturacak büyük, orta ve küçük ölçekli sayısal(dijital) ve basılı topografik ve tematik haritaların üretimi,mekansal verilere ve haritalara ilişkin çeşitli multimedya, görselleştirme çalışmaları ve internet ve mobil cihazlar aracığıyla sunumları, çeşitli konulara ilişkin mekansal veri tabanlarının ve coğrafi bilgi sistemlerinin oluşturulması, kentsel ve kırsal alan düzenlemeleri ve ilgili hukuki çalışmalar, imar uygulamaları, kadastro çalışmaları, kamulaştırma, taşınmaz (gayrimenkul) değerlemesi üzerine faaliyet gösteren resmi ve özel kurumlarda çalışmaktadır.

---Çalışılan Kurum ve Sektörler


Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü, Belediyeler, İller Bankası Genel Müdürlüğü, İl Özel İdareleri, Karayolları Genel Müdürlüğü, Bayındırlık ve İskan Müdürlükleri, Vakıflar Genel Müdürlüğü, Kültür ve Turizm Bakanlığı, Milli Emlak Genel Müdürlüğü, Arsa Ofisi Genel Müdürlüğü, Çevre ve Orman Bakanlığı ve İl Müdürlükleri, Toplu Konut İdaresi, Devlet Hava Meydanları İşletmesi Genel Müdürlüğü, DSİ, TCDD, BOTAŞ, İGDAŞ, TEDAŞ, TEİAŞ, EİE, MTA, TKİ, GAP İdaresi, Demiryollar, Limanlar ve Hava Meydanları İşletmesi Genel Müdürlüğü, Toprak ve Tarım Reformu Genel Müdürlüğü, Afet İşleri Genel Müdürlüğü, Harita Genel Komutanlığı, İnşaat Şirketleri, Harita Mühendislik Büroları, Harita Üretim Şirketleri, Coğrafi Bilgi Sistemi Şirketleri, Yazılım Şirketleri, Gayrimenkul Yatırım Ortaklıkları, Arsa Arazi Değerleme Şirketleri, Emlakçılık Şirketleri, Madencilik Şirketleri, Üniversiteler vb.