Koni Penetrasyon Deneyi (CPT)
Bu deney statik denge deneyidir.Deneyde plandaki izdüşüm alanı 10 cm² tepe açısı 60 derece olan bir metal konik ucun zeminlere itilerek batırılmasıdır.
Konik uç yüzeydeki bir yükleme düzeneği ile zemine 4 cm itilir.Zeminin bu itkiye karşı gösterdiği direnç ölçülür,Konik uç direnci= Quç .ise
(kg/cm2)
Sürtünme ceketli sondalarla yan sürtünme Fs de belirlenir Sürtünme ceketi, içi boş borudur. Sürtünme ceketi sonda da sadece ceketi batırmak İçin gerekli yanal kuvvet,ceket yanal alanına bölünerek yan sürtünme Fs elde edilir.
Fs=Qyan,/Ayan (kg/cm2)
Deney, derinlik boyunca her 20 cm'de bir veya sürekli olarak yapılır.Deney, İri çakıllı sert zeminler için uygun değildir, daha çok kumlar İçin uygundur.Deney sırasında zeminden örnek alınamaz.Deney sonuçlarından, zeminin sıkılığı, kayma direnci parametreleri,taşıma gücü hakkında bilgi edinilebilir.
CPT’ nin başlıca üç uygulama alanı vardır :
Zemin profilini saptamak ve zemini tanımlamak,
Kontrol sondajları arasındaki zemin profilini değerlendirmek,
Zeminlerin mühendislik parametrelerini değerlendirerek taşıma gücü ve oturma hakkında bilgi edinmek.
CPT Deneyinin Dezavantajları
CPT' nin başlıca dezavantajı deney sırasında numune alınamadığından laboratuar deneylerinin yapılamamasıdır.
Konik penetrasyon deneyi, yumuşak kil, silt, kum ve ince çakıl gibi zeminlerde başarıyla uygulanırken; bol çakıllı, bloklu zeminlerde, sıkı çok sıkı zeminlerde uygun değildir.
CPT deneyleri özel durumlar hariç sondaj kuyularında yapılan deneylerden değildir. Ancak, deney yapılacak seviyenin üzerinde bloklu bir birim bulunması halinde, bu birim sondajla geçildikten sonra deney yapılabilir.
CPT penetrasyon derinliği ise sınırlıdır.
CPT Deneyinin Avantajları
Konik penetrasyon deneyi kolay ve hızlı uygulanmasının yanı sıra sürekli olarak kayıt olanağı sağlar .
CPT, özellikle yaygın olarak yapılan SPT deneyinde numune alınırken meydana gelen zemin örselenmesini de minimuma indirir.
Özellikle elektrikli penetrometrelerde kullanıcıdan kaynaklanabilecek hata çok düşük düzeydedir.
Detaylı ve kesin verilerin elde edildiği bir deney olan CPT zemin mühendisliği problemlerine daha uygun çözümler sağlama avantajlarına sahiptir.
CPT aynı zamanda ekonomik olmasıyla da, kullanılabileceği yerlerde ön plana çıkmaktadır.
Konuyu Favori Sayfanıza Ekleyin